Bakü

 

Bakü Şehir Rehberi

Ülkenin en batısında Hazar Denizi boyunca uzanan Bakü, Azerbaycan'ın başkentidir. Ülkenin en kalabalık kenti olan Bakü, bilim, kültür ve sanayi merkezidir. Bakü, zengin petrol yataklarıyla bilinen Absheron Yarımadası'nın güney bölümünde yer alır. Petrol, kent ekonomisinin mihenk taşı ve petrol arıtma, kentin en önemli sanayi dalıdır. Geniş alanlar, iklimsel ve coğrafik koşulların yanı sıra Bakü, tarihte İpek Yolu üzerindeki en önemli kavşak noktalarından biriydi. Kent, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış en eski doğu kentlerindendir.

Gezilebilecek Yerler

Bakü, eski ile modernin meydana getirdiği bir kenttir. Yüksek binalar, Baku’nün modern yüzünü yansıtırken, tarihi duvarlarla çevrili ve çok sayıda tarihi eseri bünyesinde barındıran kent merkezi, başkentin geçmişe dönük yüzünün en etkileyici resmidir. Sovyet, İslam ve Avrupa mimari tarzlarındaki yapılar, kent manzarasının önemli parçalarıdır.

12. yüzyılda kenti savunmak amacıyla inşa edilen duvarların büyük bir bölümüyle çevrili Kent Merkezi (Icheri Sheher), Bakü'nün tarihi bölümüdür. Bir hisar olarak Hazar Denizi boyunca uzanan Bakü'nün bu duvarlı bölümü, farklı çağlara ait 50'nin üzerinde tarihi mimariyi bünyesinde barındırır. Shirvanshakhs Sarayı, Kız Kulesi ve Synyg Gala (Kırık Kule), burada bulunan en ünlü ve etkileyici eserlerdendir. 15. yüzyılda inşa edilen Shirvanshakhs Sarayı, Bakü'nün Şirvan Şahları'na başkentlik yaptığını gösteren mükemmel bir mimaridir. Kent merkezinde bulunan savunma duvarlarının içerisinde inşa edilen Kız Kulesi, Bakü'nün en çarpıcı abidelerindendir. Havadan bir “Q” şeklinde görünen bu kule, iki bölümden meydana gelir.

Surakhani yerleşim alanının 30 km kuzeydoğusunda yer alan Ateşgah (Ateshgah) Tapınak Kompleksi, ünlü bir ateş tapınağıdır. Burası, İpek Yolu tüccarları için önemli bir uğrak yeriydi.

Bakü'nün 70 km güneyinde yer alan Gobustan, bulundurduğu oyma taşlar, kamplar, mezarlık anıtları, mağaralar ve diğer kayalık yerler ile ön plana çıkan geniş bir alandır. Burası, tüm dünyada oyma kayalıkları ve resimli taşlarıyla bilinen bir yerdir.

1939'da kurulan Azerbaycan Ulusal Edebiyat Müzesi ve kent merkezinde yer alan Devlet Halı Müzesi, Bakü'de bulunan başlıca müzelerdendir.

Kültür ve Eğlence

Bakü, Azerbaycan'ın kültür merkezidir. Ülkenin ilk operası, ilk ulusal tiyatrosu ve ilk kütüphanesi burada açılmıştır. Bakü, çok sayıda tiyatro, sergi, yüksek öğrenim enstitüsü, kütüphane, sanat galerisi, konser salonu ve sinema merkezine ev sahipliği yapar.

Bakü, ülkenin en önemli tiyatro kentidir. Rus Dram Tiyatrosu, Devlet Ulusal Dram Tiyatrosu, Devlet Müzikal Komedi Tiyatrosu, Devlet Kukla Tiyatrosu ve Ibrus Tiyatrosu kentin başlıca tiyatro merkezlerindendir.

Devlet Filarmonik Salonu, Devlet Opera ve Balesi, Bakü'de yer almaktadır. Bakü Caz Merkezi, Haydar Aliyev Sarayı, Shakhriyar Bakü Kültür Merkezi ve Bakü Müzik Akademisi Büyük Salonu, kentin en faal konser mekanlarındandır.

Absheron Sanat Galerisi, Giz Galasy Galerisi, Gala Sanat Galerisi ve Smirnova Sanat Galerisi, Bakü'nün önemli sanat merkezlerindendir.

Başkent, aynı zamanda önemli kültürel etkinliklere ev sahipliği yapar. Bu faaliyetlerden biri olan Bakü Uluslararası Caz Festivali, kentin önemli caz müziği birikimini yansıtan en iyi etkinliklerdendir.

Bakü, çok çeşitli eğlence alternatifleri sunan bir kenttir. Hazar Deniz’i boyunca uzanan plajlar, Bakü'yü benzersiz Orta Asya kentlerinden biri yapar. Shikhovo Plajı, muhteşem bir plajdır. Deniz kıyısında kilometrelerce uzanan Primorsky Bulvarı ve Primorsky Park'ındaki gezinti yerleri, Basra'da nefis manzaralar eşliğinde yürümenin keyfini çıkarabileceğiniz en iyi yerlerdendir. Fıskiye Meydanı (Fountain Square), çok yönlü bir gece hayatı için kentin en mükemmel yeridir. Eğer geleneksel Azeri müziği dinlemek istiyorsanız mutlaka kentin eski bölümüne (the Old Town) uğramalısınız.

Yeme İçme

Tarihi bir kent olma özelliğiyle ön plana çıkan Bakü, sofistike geleneksel bir mutfak kültürüne sahiptir. Öte yandan fast food kültürü ve dünya mutfağı, kent mutfağında önemli bir yere sahiptir. Orta Doğu, Türkiye, İran, Asya ve Hindistan gibi ülkelerin mutfaklarına özgü lezzetleri tadabileceğiniz çok sayıda restoran bulabilirsiniz. Kebap evleri, çay evleri ve sokak satıcıları kentte oldukça yaygındır. Otantik shashlky, yulya kebap ve barbekü tavuklar tadabileceğiniz en iyi lezzetlerdir. Kent mutfağı, ciğeri ve sebzeleriyle ünlüdür.

Geleneksel Azerbaycan mutfağından bazı lezzetler;

Salatalar: Khazar salatası, Azerbaycan salatası, yeşillikler, fasulye fisindjan, soyutma.

Çorbalar: Pyty, dushbara, kyufta-bozbash, dovga, ovdukh.

Shashlykler: Çeşit shashlyk, lyulya-kebap, balık shashlyk, djudja kebabı

Pilavlar: Kavrulmuş sebzeli pilav, sütlü pilav, meyveli pilav, toyug pilavı, shojud pilavı, chykhyrtma pilavı.

Tatlılar: Sticky, paklava, helva, shakerbura, shor gogal, mutaky. 

Alışveriş

Bakü'nün merkezinde yer alan Fıskiye Meydanı, kentin en iyi alışveriş alanıdır. Meydan, çok sayıda lüks alışveriş mekanlarına ev sahipliği yapar.

Nizami Caddesi, kentin en önemli alışveriş caddesidir. Bu yayalara ayrılmış alışveriş merkezi, her kategoriden dükkana sahiptir. Burada bankalar, süper marketler, özel dükkanlar ve moda outletler bulunur.

TSUM Mağazası, kentin en büyük mağazasıdır. Burada otantik halılar, elektronik eşyalar ve mücevherler bulabilirsiniz.

Hediyelik eşya dükkanlarının büyük bir çoğunluğu, kentin tarihi bölümünde (the Old Town) toplanmıştır. Buradan, antikalar ve yerel hediyelik eşyalar satın alabilirsiniz.

Detaylar:

Kafkasya’nın öbür ucunda, Hazar Denizi’ne uzanan Abşeron Yarımadası’nda yer alan Bakü’nün Anadolu’ya benzer sosyal ve kültürel özellikleri hemen dikkat çekiyor. Geleneksel mimarisinden mutfağına kadar hemen her konuda kendini gösteren benzerlikler en çok da dilde fark ediliyor. Şehrin tarihi dokusunun yanı sıra hızla gelişen yüzüyle Bakü, özgün bir Doğu-Batı sentezi oluşturuyor.

RÜZGÂRIN DÖVDÜĞÜ KENT

Adını Farsça “Rüzgârın dövdüğü kent” anlamına gelen Badı Kube’den alan Bakü için Azeriler, “Buranın küleği (rüzgârı) olmasa, yazın pek sıcak olar.” derler. Gerçekten de bazen kuvvetli, bazen hafif olsa da kente her gelişimizde bizi yalnız bırakmayan bir rüzgârla beraber gezdiğimiz Bakü’de, ilk durağımız Özgürlük (Azadlık) Meydanı oluyor. Hükümet Sarayı’nın önündeki bu meydandan başlayan ve tarihi kent merkezine kadar devam eden Deniz Kenarı Parkı ile buna paralel Neftçiler ve Nizami Caddeleri Bakü’nün kalbinin attığı yerler olarak tanımlanabilir. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan ve İçeri Şeher olarak adlandırılan tarihi merkezin deniz kenarındaki giriş kapısı bir 12. yüzyıl eseri olan Kız Kulesi (Kız Kalası). Kulenin üzerinden hem tarihi merkez hem de geniş bir körfez panoraması görülüyor. İçeri Şeher’in halı mağazalarına, butik otellere veya restoranlara dönüştürülmüş tarihi binaları arasında 12. yüzyıla tarihlenen Lezgi Mescidi ile bir 19. yüzyıl eseri olan Cuma Mescidi’ni geçtikten sonra Şirvanşahlar Sarayı’na çıkabiliriz. Selçuklu izleri taşıyan sarayın başlıca bölümleri; Divanhane, Şah Camisi, Şark Kapısı, Şirvanşah ailesinin türbesi ile Key Kubad Mescidi ve Saray Hamamı’nın kalıntıları olarak özetlenebilir. Müzeler, anıtlar ve heykeller açısından zengin bir kent olan Bakü’nün en görkemli heykeli Azerilerin Mevlanası olarak anılan Nizami Gencevi’ye ait. Cephesinde Fuzuli ile birlikte altı yazar ve şairin heykeli bulunan Azerbaycan Ulusal Edebiyat Müzesi, katlanmış bir halı şeklinde projelendirilen Halı Müzesi ve yukarıdan bakınca iki enstrümana benzeyen Uluslararası Muğam Merkezi (Geleneksel Azeri Müziği), Bakü’nün görülmesi gereken yerlerinden. Kentin kenarında kurulduğu körfeze hâkim bir tepede yer alan Şehitler Hıyabanı’nın yakınlarındaki Fahri Hıyaban’da ise Azerbaycan’ın yazar ve sanatçılarıyla birlikte, İkinci Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in kabri bulunuyor.

BAKÜ’DEKİ TÜRK İZLERİ

Türkiye ile birlikte “Bir Millet İki Devlet” olarak anılan Azerbaycan’da, buraya yerleşen veya çalışmak için gelen Türkler haricinde; Türk adıyla, önce Şehitler Hıyabanı’nda ve burada yatan Türkler için dikilen dikilitaşta karşılaşıyoruz. Şehitliğin hemen yanında Diyanet Vakfı tarafından yaptırılan Şehitlik Camisi’nin kitabesinde 1996’da açıldığı ve Anadolu Türkleri tarafından Azerbaycanlı kardeşlerine hediye edildiği yazıyor. Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği’nin karşısındaki parkta bir Atatürk heykeli yer alırken Atatürk’ün adı ayrıca büyük bir parka ve parkın yanından geçen bulvara da verilmiş.
Bakü’nün yakın çevresi için üç rota önerilebilir: Kentin 65 km güneybatısında bulunan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Gobustan’da, M.Ö. 12. yüzyıla tarihlenen kaya resimleri görülebilir. Bakü’ye 30 kilometre uzaklıktaki Surakhani yakınlarında yer alan Ateşgah 17. yüzyılda Hintliler tarafından yapılmış. İçindeki ibadet, inziva ve hacılar için konuk odaları restore edilerek ziyarete açılan bu kutsal mekân, günümüzde bir müze olarak ziyaret ediliyor. Sumgayıt yönünde, Bakü’nün 20 kilometre kadar kuzeyindeki Mehdabad yakınlarında bulunan Yanardağ’da ise adından anlaşılacağı gibi yeraltından sızan gaz sürekli yanıyor. Özetle Azerbaycan’ın başkenti Bakü hiç yabancılık çekmeyeceğiniz bir kent. Bu dost ve kardeş ülke sizi de konuk etmeyi bekliyor.